Зрабіць камплімент і правільна на іх адрэагаваць часам досыць складана. А як жа тады быць з крытыкай? Асабліва з такім яе выглядам, як канструктыўная крытыка? Бо для таго, каб атрымаць адэкватную рэакцыю на свае словы, перш неабходна правільна выказацца, каб чалавек ўспрыняў вас не як агрэсара, а як дарадцы.
Для пачатку давайце разбярэм асновы канструктыўнай крытыкі. У чым яе сутнасць і адрозненні ад дэструктыўнай. Канструктыўная крытыка - гэта заўвагі па любой тэме (працы, адзенні, паводзінах і г.д.), зробленыя свайму суразмоўцу пры наяўных у вас жалезных аргументах. Гэта значыць заўвага не прыдумана і ня ўзята з вашай галавы. Пры гэтым кожнае сказанае слова вы можаце аргументаваць і даказаць крытыкуюць вамі чалавеку. Канструктыўнасць прызнаецца толькі ў форме дыялогу, калі вы будзеце грубіяніць і крытыкаваць, не даючы магчымасці сказаць суразмоўцу ні слова ў адказ, то гэта ўжо бліжэй да дэструктыўнай крытыцы. Прасцей кажучы, канструктыўнасць ў крытыцы прысутнічае, калі вы правільна і тактоўна паказваеце свайму апаненту на дасканалыя памылкі.
Канструктыўная крытыка складаецца з трох асноўных элементаў:
- Сумленныя і адкрытыя словы ў твар чалавеку, у якім нас нешта не задавальняе. Гэта значыць поўная адсутнасць крывадушнасці, толькі сумленнасць і толькі адкрытасць.
- Прыняцце погляду і разумення крытыкуюць чалавека ў дачыненні да тэмы размовы. Мяккая спроба растлумачыць, у чым менавіта яго памылка.
- У канчатковым выніку атрыманне жаданага выніку.
Правілы канструктыўнай крытыкі
- ні ў якім разе не пачынаць размову пры старонніх. Крытыкаваць можна толькі сам-насам, калі вас ніхто больш не можа пачуць;
- неабходна выслухаць суразмоўцу, якімі б дурнымі не падаваліся вам яго словы. Абмеркаваць усе магчымыя варыянты вырашэння ўзніклай праблемы. Пазначыць на недакладнасці і недахопы. Меркаванне вашага партнёра заслугоўвае павагу пры любым вашым дачыненні да яго;
- ставіцеся беражліва да самалюбстве вашага суразмоўцы. Тон размовы павінен быць спакойным, упэўненым, без крыкаў і абраз;
- для пачатку пахваліце суразмоўцы за яго поспехі, а ўжо потым паступова пераходзіце да ўказання на яго агрэхі;
- не навязвайце свой пункт гледжання. Выказваць яе трэба ў працэсе абмеркавання ўзніклай сітуацыі;
- крытыкуючы партнёра, рабіце акцэнт на дасканалыя вамі асабіста памылкі, намякаючы на тое, што ніхто не ідэальны;
- не цісніце псіхалагічна. Намякніце на магчымыя варыянты выхаду з сітуацыі, якая склалася;
- ня крытыкуйце асобу чалавека. Бо размова ідзе не пра яго характары ў цэлым, а аб дасканалым ўчынак.
Мастацтва канструктыўнай крытыкі заключаецца ў тым, каб не наладзіць крытыкуемай чалавека супраць сябе. Не даць магчымасці праявіць агрэсіўнасць і варожасць па адносінах да вас. Бо вашая мэта не нажыць сабе Злапамятны ворага, а растлумачыць чалавеку, у чым яго асноўная памылка. Пры гэтым вы не ставіце перад сабой мэту зняважыць суразмоўцы,
Псіхалогія канструктыўнай крытыкі вылучае яе важнасць і неабходнасць у паўсядзённым жыцці. Ні ў адной з асноўных сфер жыцця немагчыма абысціся без канструктыўнай крытыкі. Абмеркаванне і вырашэнне надзённых праблем у спакойнай, канструктыўнай манеры з ўзаемнай павагай - гэта рух далей, новы ўзровень у гульні пад назвай жыццё.