Асаблівасці дзяцей з дэвіянтнымі паводзінамі
Спецыялісты класіфікуюць адхіленні ў залежнасці ад нормаў, якія парушаюцца, ад ступені шкоды, які прычыняецца самой асобы і навакольным. Прапанавана вылучаць такія віды парушэнні:
- дэструктыўнае паводзіны, то ёсць такое, якое выходзіць за рамкі прынятых нормаў, але шкоду наносіцца самой асобы, напрыклад, мазахізм;
- асацыяльныя - наносіць шкоду самой асобы і грамадству, то ёсць сям'і, сябрам, навакольным (алкагалізм, наркаманія );
- супрацьпраўнае, што азначае парушэнне прававых нормаў. Сюды адносяцца рабаванні, хуліганства.
Для кожнага ўзросту характэрныя свае праявы падобных адхіленняў:
- Дзеці да 7 гадоў. Дэвіянтнымі паводзіны дзяцей дашкольнага і малодшага школьнага ўзросту часта праяўляецца ў супярэчлівасці, раздражняльнасці, непаспяховасці. Таксама такога дзіцяці можна заўважыць боязнасць, няўпэўненасць.
- Дзеці 7-10 гадоў. Парушэнні становяцца больш выяўленымі, можна адзначыць пастаяннае хамства, канфліктнасць. Насцярожыць павінна празмерная скаванасць дзіцяці, страта апетыту.
- Падлеткі старэйшыя за 10 гадоў. Прыкладам дэвіянтнага паводзін дзіцяці гэтага ўзросту можна назваць бадзяжніцтва, крадзеж, хуліганства.
Прычынамі такіх адхіленняў лічаць некаторыя генетычныя асаблівасці, псіхалагічныя, псіхафізіалагічныя фактары.
Прафілактыка дэвіянтнага паводзін дзяцей і падлеткаў
Важнай задачай бацькоў і педагогаў з'яўляецца не дапусціць падобных адхіленняў. Таму неабходна праводзіць комплексную працу, накіраваную на фарміраванне разумення сацыяльных нормаў і спосабаў вырашэння цяжкіх сітуацый.
Дзейнасць павінна дакранацца дзяцей усіх узроставых груп і ўключаць ўдзел і бацькоў, і педагагічных работнікаў. Можна вылучыць наступныя спосабы прафілактыкі:
- Гутаркі і лекцыі. У давернай форме варта распавядаць дзецям пра спосабы вырашэння розных праблем, важна прыводзіць прыклады. Таксама гутаркі павінны быць накіраваны на прапаганду здаровага ладу жыцця, выхоўваць агіду да алкаголю і наркотыкаў.
- Арганізацыя вольнага часу. Трэба навучыць рабят займаць свой вольны час цікавымі і карыснымі заняткамі.
Варта арганізоўваць для іх паходы, наведвання культурных мерапрыемстваў. - Псіхалагічныя трэнінгі. Яны могуць дапамагчы наладзіць ўзаемаадносіны ў калектыве, навучыць дзіця расстаўляць прыярытэты і спраўляцца з праблемамі.
- Адукацыйныя праграмы. Дазволяць сфарміраваць у хлопцаў правільнае стаўленне да здаровага ладу жыцця, забяспечаць прафілактыку сэксуальных адхіленняў.
Важна, каб праца вялася сістэматычна, а мерапрыемствы былі цікавыя для дзяцей.