Актыўны і пасіўны слоўнікавы запас

Слоўнікавы запас - гэта набор усіх слоў, якімі валодае чалавек. Прынята лічыць, што шырокі слоўнікавы запас ўласцівы найбольш адукаваным людзям, а таксама пiсьменнiкам.

Актыўны і пасіўны слоўнікавы запас

Актыўны слоўнікавы запас - гэта тыя словы, якія чалавек выкарыстоўвае ў прамовы , калі кажа ці піша. У розных людзей гэты паказчык можа вельмі моцна адрознівацца. Усе словы мовы не ведае і не выкарыстоўвае ніхто.

Актыўны слоўнікавы запас вучня малодшых класаў складае прыблізна дзьве тысячы слоў, да заканчэння інстытута гэты паказчык узрастае, па меншай меры, пяць разоў! «Слоўнік мовы Пушкіна», які ўключае ў сябе ўсе словы, ўжытыя вялікім паэтам у творах, змяшчае каля 20 тысяч слоў.

Пасіўны слоўнікавы запас - гэта тыя словы, якія чалавек сам не ўжывае, але разумее, калі бачыць, альбо чуе іх. Як правіла, іх у разы больш, чым слоў, якія ўваходзяць у актыўны слоўнікавы запас. Сюды адносяцца розныя тэрміны, словы абмежаванага ўжывання (жарганізмы, архаізмы або неалагізмы), проста дастаткова рэдкія і незвычайныя словы.

Пацешна, што, пры слоўнікавым складзе рускай мовы прыкладна ў паўмільёна слоў, актыўна ўжываюцца намі ўсімі не больш за 6 тысяч, што складае каля 90% прамовы чалавека, і толькі 10% выкарыстоўваюцца рэдка.

Паняцце аб актыўным і пасіўным слоўнікавым запасе выкарыстоўваецца ў лінгвістыцы і літаратуразнаўстве, а таксама ў педагагічнай і клінічнай псіхалогіі. Педагогі таксама выкарыстоўваюць яго. У школе вучаць, што слоўнікавы запас трэба папаўняць, а для гэтага чытаць пабольш. Гэта праўда. Чытанне - лепшы спосаб папоўніць свой пасіўны лексічны багаж. Прытым самы прыемны, бо чалавек сочыць за перыпетыямі сюжэта, тады як словы запамінаюцца самі. Вось толькі не кожная кніга падыходзіць для гэтага. трэба браць добрую літаратуру, можна класіку, інакш ёсць рызыка напароцца на аўтара, у якога ў самога нізкі слоўнікавы запас: вучыцца ў яго няма чаму, можна яго самога павучыць!

Іншы спосаб - пошук незнаёмых слоў у слоўніку. У прынцыпе, не абавязкова кідацца па слоўніку Ожегова ў пошуках патрэбнага слова - у інтэрнэце ёсць адпаведныя рэсурсы, карыстацца якімі вельмі зручна. Але, хоць значэнне слова даведаешся ў любым выпадку, больш шанцаў, што ты яго запомніш, пры выкарыстанні папяровага слоўніка. Сам пошук, які зойме больш сіл і часу, трывалей замацуе слова ў памяці , бо яно будзе пастаянна паўтарацца ў думках, пакуль чалавек знаходзіцца ў пошуку.